Khi virus hoạt động chia làm 2 trường phái, một là âm thầm chạy, không bộc lộ ra một triệu chứng hay dấu vết nào (mang tính đánh cắp thông tin), loại khác là chạy cực kì sung sức, thực hiện nhiều hành động phá hoại công khai, chiếm nhiều tài nguyên của bộ xử lý (mang tính phá hoại).

Có khi bạn mở Task manager ra thấy "CPU usage" luôn ở mức trên 90% trong khi máy đang không hoạt động gì cả, chạy cực kì chậm.



Lý do là vì virus đã giả dạng là một ứng dụng hệ thống của hệ điều hành windows (ví dụ như là svchost.exe thì nó giả là svchoost, svhost, taskmgr.exe thì nó giả là taskmgrz.exe - một loại back door) và lén chạy nền.

Lúc này, bạn cần phải ra tay tiêu diệt lũ "chuột bọ" đang hoành hành phá hoại. Các công cụ cần thiết để tiến hành công việc, đã có sẵn trong Windows, chỉ cần vào start - run - gõ tên ứng dụng đó.

1. msconfig //Công cụ quản lý các dịch vụ, driver, ứng dụng tự khởi động

2. cmd //Môi trường điều khiển máy tính = chế độ dòng lệnh

3. regedit //Công cụ chỉnh sửa registry - một cơ sở dữ liệu các cấu hình, thông số của windows

4. notepad //Trình soạn thảo

5. gpedit.msc //Quản lý các thông số, cấu hình được thiết lập trong Windows

6. taskmgr //Task manager,công cụ quản lý các tiến trình đang hoạt động

Phòng "sâu hại"

Tất nhiên phương pháp đơn giản nhất mà ai cũng biết đó là cài đặt các chương trình antivirus như là Norton, McAfee, BKAV,... và để ở chế độ tự bảo vệ (auto protect). Nhưng ở đây chúng ta phòng bằng tay nên sẽ tập trung vào những kĩ năng, kinh nghiệm cần có để cảnh giác và đề phòng.

Nguyên tắc để lây nhiễm của virus là tự nhân bản và sao chép chính nó thông qua các phương tiện lưu trữ như : đĩa cứng, flash USB, đĩa mềm... Và thông thường chúng sẽ được tự nạp vào hệ điều hành mỗi khi khởi động xong.



Như vậy, để phòng ngừa thì các bạn cần ngăn cản không cho virus xâm nhập vào, bằng cách tăng cường cảnh giác :

- Không nên double click chuột để mở một thiết bị lưu trữ nào đó trong windows explorer, nhất là đối với flash USB (virus hay lây lan qua đường này nhất), mà các bạn nên click phải chuột, chọn "explore" từ menu ngữ cảnh, hoặc truy nhập vào từ thanh Address trên toolbar (nhấn phím F4).

Bởi vì khi bạn double click để mở 1 thiết bị lưu trữ, windows sẽ gọi ứng dụng được khai báo trong file autorun.inf (dòng OPEN=...), và nếu ứng dụng này là virus thì như vậy virus đã được kích hoạt chạy, nó sẽ tự động sao chép chính nó vào ổ cứng của bạn (thường nằm trong thư mục Rootwindowssystem32... hoặc một "chốn xó xỉnh" nào đó mà người dùng ít để ý, để có thể tiếp tục hoạt động lâu dài và kín đáo về sau.

- Không nên tùy tiện click vào những đường dẫn đến các website lạ, chấp nhận và chạy các script lạ khi duyệt web hoặc đọc các email, download và sử dụng những screen saver .scr hay các ựng dụng .exe, .com, .bat lạ

- Cảnh giác với các crack, patch, loader, tools, ... được download về từ internet hay copy từ đâu đó.Tốt nhất là mỗi khi thử bạn nên chạy trên account Guest của Windows, khi đó do bị hệ điều hành giới hạn một số chức năng và quyên hạn nên virus sẽ không thực hiện được một số thao tác phá hoại (nếu có), hoặc nếu có thể - cài đặt riêng cả 1 hệ điều hành để vọc thì sẽ rất hiệu quả.

Tất nhiên là dù 1 bro có giỏi đến đâu đi nữa thì cũng không thể chỉ dùng mắt mà quản lý và ngăn chặn được hết tất cả virus xâm nhập vào PC, bạn cũng nên kết hợp sử dụng một soft antivirus nào đó cảm thấy tâm đắc.

Và người ta hay nói đối với virus (cả virus sinh học và virus tin học) thì phòng bệnh vẫn hơn chữa bệnh, ngăn cản không cho virus xâm nhập vào sẽ an toàn hơn là để nó vào rồi mới tìm cách xử lý. Bởi vì virus có rất nhiều loại, thiên biến vạn hóa khôn lường, rất khó để có thể tiêu diệt một cách hoàn toàn 100%, mà chủ yếu là ta chỉ cách ly chúng ra. Và nếu như bạn đã cảnh giác cao độ nhưng vẫn "dính chàm" thì đành phải tìm cách diệt chúng vậy.

Tìm và diệt

Diệt virus chẳng qua là tìm xem virus nằm ở đâu để cách ly ra hoặc là xóa hẳn chúng, thông thường việc này sẽ được làm tự động thông qua một soft antivirus nhưng lẽ thường tình là máy tính vẫn không thể thông minh hơn con người, chúng chỉ giỏi ứng dụng, làm việc nhanh, chính xác cứ không thể biết nghiên cứu, suy luận và tư duy sáng tạo - Những đặc điểm mà chỉ con người mới có thông qua quá trình lao động và làm việc.

Virus thường là những file có thể thực thi .exe, .com, .scr hoặc là những file dữ liệu bị nhúng "mã độc", như ở các file office của Windows hay bị nhúng những macro mang tính phá hoại, cả định dạng trình diễn .swf (shockwave flash) của Macromedia dạo gần đây cũng bị lợi dụng để phán tán virus, sau đó virus sẽ được bí mật tự động sao chép vào một chốn "xó xỉnh" nào đó, như là -Windowssystem32... -Windowsinf... -Windowssystem32drivers...

Và thường được ngụy trang rất kín đáo. Sau đây là một số cách ngụy trang phổ biến của virus:

-Giả làm ...folder (là file thực thi .exe nhưng bề ngoài mang thuộc tính icon là folder) thế là bạn tò mò mở xem: "ủa thư mục nào lạ thế nhỉ?"

-Giả làm ... file tài liệu : virus có thể "dụ khị" bằng cách đặt tên file có 2 đuôi, ví dụ như là tailieu.txt.exe với icon là của file text,nhìn vào bạn sẽ lầm tưởng là file text vô hại và tò mò mở ra xem thế là "dính chưởng".

-Giả làm ... các ứng dụng hệ thống trong windows như msconfig, task manager với các tên file thực thi gần giống, ví dụ như taskmgr.exe (thật) -> taskmgrz.exe (giả),svchost.exe (thật) -> svchoost.exe,svhost.exe (giả)

Các bạn nên thường xuyên vào những khu vực này để kiểm tra. Nếu phát hiện có những ứng dụng lạ nào vừa được thêm vào mà mình không hề biết nó về thuộc chương trình nào thì hết 99% có thể là virus.